Hacimsel Kalibrasyon

Hacimsel Kalibrasyon için bize buradan ulaşabilirsiniz.

Hacimsel kalibrasyon, ölçüm yapan veya hacimsel değerleri kontrol eden cihazların doğru ve izlenebilir sonuçlar verdiğini doğrulamak için yapılan kalibrasyon işlemidir. Özellikle laboratuvar, sağlık sektörü, gıda ve kimya sanayiinde kritik öneme sahiptir.

🔹 Tanım:
Hacimsel kalibrasyon; sıvı veya gaz hacmini ölçmeye, aktarmaya veya depolamaya yarayan cihazların/ekipmanların referans standartlara göre kontrol edilmesi ve doğruluğunun belgelendirilmesidir.

📌 Hacimsel Kalibrasyonu Yapılan Başlıca Cihazlar

• Pipetler (mikropipet veya makropipet)

• Büretler

• Balon jojeler veya balon flasklar

• Mezürler ve silindirler

• Otomatik pipetleme cihazları

• Dispenserler

• Hacimsel cam malzemeler (pipet, erlen, balon, ölçü silindiri vb.)

• Gaz ölçüm cihazları (bazı özel durumlarda)

Ölçüm ve Kalibrasyon Yöntemleri

1. Gravimetrik Yöntem

   • En yaygın kullanılan yöntemdir.

   • Belirli bir sıcaklıkta, cihazla ölçülen hacim tartılarak kütleye dönüştürülür.

   • Su yoğunluğu tablosu kullanılarak hacim değeri hesaplanır.

2. Volümetrik Yöntem

   • Daha basit, ancak gravimetrik kadar hassas değildir.

   • Referans hacimsel cihazlarla karşılaştırma yaplır.

3. Otoma­tik Sistemlerle Kalibrasyon

   • Yüksek hassasiyet gereken durumlarda robotik sistemler kullanılır.

📌 Kalibrasyon Esnasında Dikkat Edilen Parametreler

• Sıcaklık (20 °C referans kabul edilir, suyun yoğunluğu buna göre hesaplanır)

• Ortam basıncı ve nem

• Kullanılan terazinin doğruluğu

• Tekrarlanabilirlik ve doğruluk testleri

• Cihazın üretici tolerans değerleri

📌 Hacimsel Kalibrasyon Sertifikasında Yer Alan Bilgiler

• Cihazın marka, model ve seri numarası

• Kalibrasyon metodu (gravimetrik veya volümetrik)

• Ölçülen değerler ve belirsizlik hesapları

• Ölçüm sonuçlarının referans değerlere uygunluğu

• İzlenebilirlik bilgileri

• Kalibrasyon tarihi ve geçerlilik süresi

Mikropipet Kalibrasyonu Nedir?

Mikropipetin, ayarlanan hacmi gerçekten doğru şekilde çekip bırakıp bırakmadığını kontrol etme ve referans standartlara göre belgelendirme işlemidir.
Genellikle gravimetrik yöntem ile yapılır.

🔹 Kalibrasyon Yöntemi (Gravimetrik)

1. Hazırlık

   • Kalibrasyon ortam sıcaklığı: 20 ± 0.5 °C

   • Nem ve basınç değerleri kayıt altına alınır.

   • Yüksek hassasiyetli terazi (0.01 mg veya 0.1 mg hassasiyetli) gerekir.

2. Uygulama

   • Mikropipet belirli bir hacme ayarlanır (örneğin 100 µL, 500 µL, 1000 µL).

   • Distile sudan ölçüm yapılır, damlatılan sıvı tartılır.

   • Kütle → Hacim dönüşümü:

     V=mρV = \frac{m}{\rho}V=ρm​

     (Burada m = suyun kütlesi, ρ = sıcaklığa bağlı yoğunluk)

3. Tekrarlanabilirlik Testi

   • Her hacim için genellikle 10 tekrar ölçüm almak gerekir.

   • Ortalama değer ve standart sapma hesaplanır.

4. Doğruluk Hesabı

   • Ölçülen hacmin ayarlanan nominal değere ne kadar yakın olduğu belirlenir.

5. Belirsizlik Analizi

   • Terazi doğruluğu, su yoğunluğu tablosu, sıcaklık ölçümü ve tekrarlanabilirlik göz önüne alınarak ölçüm belirsizliği hesaplanır.

🔹 Kalibrasyon Noktaları

Mikropipetler genellikle 3 farklı hacimde kalibrasyon

Maksimum hacim (örn. 1000 µL pipet için 1000 µL)

• Yaklaşık orta hacim (örn. 500 µL)

• Minimum hacim (örn. 100 µL)

🔹 Kabul Kriterleri

• ISO 8655 standardına göre mikropipetlerde doğruluk (accuracy) ve tekrarlanabilirlik (precision) sınırları vardır.

• Örneğin, 1000 µL pipette doğruluk ±6 µL, tekrarlanabilirlik ±3 µL olmalıdır.

🔹 Kalibrasyon Sertifikasında Yer Alması Gerekenler

• Mikropipetin marka, model, seri numarası

• Nominal, ayarlanan ve ölçülen hacimler

• Ortalama değer, standart sapma

• Hata yüzdesi (%)

• Ölçüm belirsizliği

• Kalibrasyonu yapan kurum ve izlenebilirlik bilgileri

Hacimsel Kalibrasyon için bize buradan ulaşabilirsiniz.